Οσία Κασσιανή

 

Γιαμουρίδου Κική

Η Οσία Κασσιανή γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Θεόφιλου. Τρεις βυζαντινοί χρονικογράφοι επιβεβαιώνουν ότι έλαβε μέρος στην τελετή επιλογής συζύγου που οργάνωσε η μητριά του. Στη μέλλουσα βασίλισσα θα πρόσφερε ένα χρυσό μήλο. Ο βασιλιάς θαμπώθηκε από τη σωματική ομορφιά της Κασσιανής. Ήταν όμως ιδιόρρυθμος και αυθάδης. Κοιτάζοντάς την είπε: «Εκ γυναικός τα χείρω». Η Κασσιανή, ετοιμόλογη και γνωρίζοντας τις συνέπειες, αποκρίθηκε: «Και εκ γυναικός τα κρείττω». Αυτός ήταν ο ακριβής διάλογος. Ο τραυματισμένος εγωισμός του Θεόφιλου τον ανάγκασε να επιλέξει για γυναίκα του τη Θεοδώρα. Η Κασσιανή ίδρυσε κοντά στα τείχη της Πόλης ένα κοινόβιο το 843 μ.Χ. και έγινε η πρώτη ηγουμένη. Προικισμένη με ποιητικό ταλέντο και ευφυΐα, αντί για τη βασιλική αλουργίδα, προτίμησε το ταπεινό σχήμα της μοναχής. Έγραψε 45 έργα, 23 από τα οποία, θεωρούνται σίγουρα δικά της. Ήταν υμνογράφος και μελωδός και είχε ευγενική καταγωγή. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεόφιλος -αντιλαμβανόμενος το μεγάλο του λάθος- θέλησε, πριν πεθάνει, να την επισκεφτεί. Εκείνη έγραφε το γνωστό τροπάριο, που ψέλνουν στις εκκλησίες τη Μεγάλη Τρίτη. Μόλις αντιλήφθηκε την παρουσία του ίδιου και της φρουράς, κρύφτηκε. Κατάφερε να φτάσει στο κελί της μόνος. Ενώ κατάλαβε που κρυβόταν, σεβάστηκε την επιθυμία της να μη σκανδαλιστεί. Διάβασε το τροπάριο, πρόσθεσε έναν στίχο με νόημα και έφυγε. Η Κασσιανή, στη συνέχεια, ολοκλήρωσε τον ύμνο, χωρίς να τον παραλείψει. Το έργο της διακρίνει πολύ συναίσθημα και θεοσέβεια. Η αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα, που αναφέρει στο τροπάριο της, καμία σχέση δεν έχει ούτε με την ίδια και τη ζωή της, ούτε με τη Μαρία τη Μαγδαλινή. Τα πόδια του Ιησού έπλυνε μια απλή γυναίκα, πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, που περιγράφει τη σκηνή, δεν αναφέρει πουθενά όνομα. Οι Απόστολοι δεν δίσταζαν να περιγράψουν τις δικές τους ατέλειες και τις πτώσεις τους. Όπου όμως αναφέρονται σε αμαρτωλούς που μετανοούν, είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.

Γιανναδάκη Μαρία

Στην Κωνσταντινούπολη, αρχές του 9ου αιώνα, γεννήθηκε η Κασσιανή. Έζησε σε μία πλούσια οικογένεια που της πρόσφερε μόρφωση και καλλιέργεια. Καθώς μεγάλωνε, γινόταν μια πολύ όμορφη νέα γεμάτη αυτοπεποίθηση και περισσή ευγένεια.

Όταν η Κασσιανή ήταν είκοσι ετών, η Ευφροσύνη, η μητριά του νεαρού αυτοκράτορα Θεόφιλου, προσκάλεσε το 830 μ.Χ. στο παλάτι τις ωραιότερες και επιφανέστερες νέες, προκειμένου ο Θεόφιλος να διαλέξει τη μελλοντική σύζυγό του. Μεταξύ των δώδεκα «καλλίστων παρθένων» που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση ήταν και η πανέμορφη Κασσιανή.

Ο νεαρός αυτοκράτορας εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της Κασσιανής και θέλοντας να διαπιστώσει αν ήταν εξίσου έξυπνη, της είπε: «Από μία γυναίκα ήρθαν στον κόσμο οι συμφορές», αναφερόμενος στις συνέπειες των πράξεων της Εύας της πρωτόπλαστης. Η Κασσιανή, ετοιμόλογη, αποκρίθηκε: «Και από μία γυναίκα ήρθε στον κόσμο το καλό», αναφερόμενη στη γέννηση του Χριστού μέσω της Παναγίας.

Ο Θεόφιλος εκνευρίστηκε από την καθαρότητα του βλέμματος της Κασσιανής, έπνιξε τα συναισθήματα που ένιωσε για εκείνη και έδωσε το χρυσό μήλο στη Θεοδώρα. Η Κασσιανή, μετά τη σκληρή στάση του αυτοκράτορα, αφιερώθηκε στην Εκκλησία και έγινε μία από τις σημαντικότερες υμνογράφους.

Λέγεται ότι ο αυτοκράτορας παρέμεινε ερωτευμένος μαζί της και ήθελε να τη δει για μία τελευταία φορά πριν πεθάνει. Έτσι, πήγε στο μοναστήρι όπου βρισκόταν. Η Κασσιανή ήταν μόνη στο κελί της γράφοντας το γνωστό τροπάριο που ακούγεται στις Εκκλησίες το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Κι εκείνη τον αγαπούσε ακόμη, αλλά πλέον είχε αφιερώσει τη ζωή της στον Θεό, γι’ αυτό και κρύφτηκε. Ο Θεόφιλος μπήκε στο κελί της. Όμως δεν τη βρήκε και τότε έκλαψε μετανιωμένος.

Σήμερα, πολλοί πιστεύουν ότι η Κασσιανή ήταν αμαρτωλή γυναίκα και υποστηρίζουν ότι ταυτίζεται με την πόρνη που αναφέρεται στον ύμνο. Ωστόσο, η ιστορία αποδεικνύει ότι ήταν μία προικισμένη γυναίκα που, παρά τη μόρφωση και την ομορφιά της, προτίμησε να αφιερωθεί στον Θεό.